Tôi may mắn khi được sống hai cuộc đời: một nơi gieo hạt mầm tri thức và một nơi những hạt mầm ấy đơm hoa kết trái.

Từ nơi gieo mầm tri thức

Tôi từng là giảng viên Trường Đại học Xây dựng Miền Trung. Những năm tháng giảng đường luôn là ký ức khiến lòng tôi mềm lại mỗi khi nhớ về. Đó là những buổi xuyên trưa cùng sinh viên làm đồ án, những đôi mắt ánh lên tia sáng khi hiểu ra vấn đề, hay những buổi thảo luận quên cả tiếng chuông tan học…

Từ bục giảng nhìn xuống, những gương mặt sáng bừng say mê, ánh mắt chăm chú như nuốt lấy từng lời mình nói gieo vào tôi cảm giác tự hào khi góp phần nhỏ xây dựng tương lai cho các em. Giây phút ấy, tôi thấy mình đang sống một cuộc đời ý nghĩa.

Tôi và các đồng nghiệp khoa Cầu đường - Trường Đại học Xây dựng Miền Trung

Sau này, khi chúng tôi đều đã ở cương vị mới, thỉnh thoảng các em vẫn gửi cho tôi đôi dòng hỏi thăm. Có những bạn năm xưa là sinh viên nay lại gặp nhau ngay trên công trường, là đồng nghiệp vai kề vai trong cùng một dự án. Sự trùng phùng thú vị ấy khiến con người ta tin rằng nghề “trồng người” sẽ luôn nở hoa, chỉ là khác nhau về thời điểm thôi.

Những năm sau đó, tôi đi học cao hơn và đào sâu vào ngành kỹ thuật xây dựng công trình ngầm. Tôi nhận thấy ngành làm hầm ở Việt Nam ngày càng phát triển. Những kiến thức mới tiếp cận khơi dậy trong tôi niềm khao khát tìm tòi nghiên cứu và ứng dụng thực tế. Những đêm dài lặng nhìn trang giáo trình, chợt thấy giữa lý thuyết và thực tế vẫn tồn tại một “khe vực” mênh mang. Tôi tự hỏi “Những kiến thức mình đang truyền đạt, khi bước ra thực tế liệu có tròn vẹn giá trị?”

Cùng với đó, những dự án hạ tầng trọng điểm của quốc gia đang ngày ngày được xây dựng có sức hút rất đặc biệt với tôi. Đó không chỉ là những con số hay bản vẽ trên giấy, mà là nơi người kỹ sư có thể dùng kiến thức, kinh nghiệm và sức lực của mình để tạo ra giá trị hữu hình. Tôi cảm nhận rõ ràng mong muốn được đóng góp trực tiếp cho đất nước bằng chính nghề nghiệp mình đang theo đuổi. Và khao khát được chạm vào thực tế, được đứng dưới mái vòm của hầm để nhìn công trình hình thành ngày càng lớn.

Cơ duyên và bước ngoặt

Có những ngã rẽ trong đời dù không ồn ào nhưng đủ làm thay đổi những gì ta từng nghĩ sẽ là mãi mãi. Với tôi, đó là hành trình rời bục giảng, nơi tưởng chừng là bến đỗ sự nghiệp để bước ra công trường, đối diện với gió bụi, ồn ã, nắng cháy và mồ hôi mặn chát.

Cơ duyên đến thật giản dị. Tôi có dịp trao đổi chuyên môn với anh em kỹ sư đang công tác tại Tập đoàn Đèo Cả, rồi cộng tác thiết kế bản vẽ thi công dự án Cam Lâm – Vĩnh Hảo. Ở họ, tôi nhận ra một tinh thần rất khác. Những gương mặt dạn dày sương gió, tinh thần “thực chiến” và đặc biệt là khát vọng làm nên những công trình “để đời” tạo ấn tượng mạnh cho tôi. Sự rắn rỏi, bản lĩnh ở họ khác biệt với vẻ mô phạm, thư sinh của những người trí thức trường quy mà tôi vẫn gặp hàng ngày.

Hầm Núi Vung.

Thời gian cộng tác lâu hơn, tôi có nhiều hơn cơ hội tiếp cận với môi trường làm việc thực tế tại các dự án. Ngay lần đầu đặt chân đến, tôi bị thu hút bởi những khẩu hiệu treo tại công trường như: “An toàn hiệu quả, Đèo Cả đi đầu”, “Đã nói là phải làm, đã cam kết thì phải đúng hẹn”. Nhưng chỉ khi bắt tay vào công việc, tôi mới hiểu rằng đó không phải là những khẩu hiệu sáo rỗng, mà là tinh thần xuyên suốt, thể hiện bằng hành động cụ thể và trách nhiệm đến cùng. Cùng với đó, sự kiên quyết, quyết liệt nhưng luôn linh hoạt trong mọi xử lý khiến tôi thực sự nể phục.

Không phải những lời quảng bá, mà chính thái độ ấy khiến tôi muốn đứng trong cùng hàng ngũ.

Khi biết ý định của tôi, gia đình từng lo lắng, thậm chí can ngăn. Ai chẳng mong người thân ở một nơi ổn định hơn là chốn công trường đầy nắng mưa gió bão vất vả, lại xa gia đình. Nhưng, tôi tự hiểu hơn ai hết điều mình thực sự muốn - một điểm tựa để nâng kiến thức mình học được thành giá trị thực tế và phát triển bản thân hơn nữa. Đến khi tôi quyết tâm thử sức, gia đình lại cho tôi nguồn động viên to lớn nhất, giúp tôi yên tâm theo đuổi lựa chọn của mình.

Khi hạnh phúc là hữu hình

Từ giảng đường đến công trường, tôi đã bước vào một thế giới khác. Nếu giảng đường là nơi kiến thức được hệ thống hóa, chuẩn mực tuyệt đối, thì công trường là nơi mọi thứ vận động không ngừng. Ở đây, đôi khi lý thuyết phải “co giãn” để phù hợp với điều kiện thực tế như thời gian, thời tiết, máy móc và hàng trăm yếu tố bất định khác.

Tại công trường, thách thức lớn nhất là áp lực tiến độ và trách nhiệm đè nặng trên vai. Một quyết định dù nhỏ cũng có thể ảnh hưởng đến cả hạng mục, thậm chí cả công trình và tập thể. Cái giá của kinh nghiệm có thể là nhiều đêm không ngủ để bám công địa, những bữa ăn vội vàng hay hàng giờ trằn trọc suy nghĩ phương án thi công sao cho cho tối ưu.

Chính áp lực và thách thức từ thực tế thôi thúc mạnh mẽ người ta phải đổi mới để giải quyết vấn đề. Tôi cũng vậy, thực tiễn công việc tạo cho tôi động lực vận dụng kiến thức để sáng tạo giải pháp mới nhằm tối ưu hiệu suất.

Với yêu cầu trong công tác quản lý và báo cáo, tôi đã đề xuất và triển khai giải pháp Quản lý dự án bằng ứng dụng Google My Maps và Tự động hóa bay flycam kiểm tra tuyến theo nhiệm vụ tọa độ điểm tham chiếu để thường xuyên theo dõi hiện trạng dự án. Đồng thời, các báo cáo tại dự án được số hóa và cập nhật số liệu liên tục, kết hợp hàm truy vấn Query để thể hiện một cách trực quan trên Google Sheets, có thể xem báo cáo mọi lúc, mọi nơi. Dữ liệu này đóng vai trò như “kho số liệu” đáng tin cậy để hỗ trợ lãnh đạo đưa ra những quyết định kịp thời và đúng đắn nhất.

Giải pháp này của tôi cũng đã được tổ chức công nhận và vinh dự nhận được khen thưởng từ người đứng đầu Tập đoàn. Một niềm vui nho nhỏ nhưng tiếp thêm động lực rất lớn cho tôi. Đó cũng là điều đặc biệt tại Đèo Cả, ở đây, mọi cá nhân xứng đáng đều được trao cơ hội, làm tốt được ghi nhận và đương nhiên, nếu mắc sai lầm sẽ được chỉ ra, được hướng dẫn.

Tôi (thứ hai từ trái qua) cùng các đồng nghiệp và ban lãnh đạo tại lễ trao giải cuộc thi Sáng kiến, sáng tạo trong lao động năm 2023.

Tôi còn nhớ những đêm lên kiểm tra công tác thi công hầm Núi Vung, đứng giữa lòng hầm với hàng chục mũi thi công đồng loạt. Âm thanh máy móc rền vang, các anh em kỹ sư, công nhân dường như hoà chung một nhịp điệu tất bật, cùng hướng tới mục tiêu “về đích an toàn, đúng hẹn”.

Rồi khoảnh khắc mũi khoan cuối cùng đục thông hầm Núi Vung với độ lệch tâm gần như bằng 0. Cảm xúc lúc đó không phải là niềm vui thông thường, mà là cảm giác được tận hưởng giấc mơ chạm tới ranh giới của sự hoàn hảo. Sự hồi hộp xen lẫn hân hoan, rồi vỡ oà trong niềm tự hào như một lời khẳng định rằng bao nhiêu đêm thức trắng, bao cuộc họp căng thẳng, bao mét khối đất đá phải xử lý…cùng anh em đồng nghiệp, cuối cùng đã được đền đáp xứng đáng.

Khoảnh khắc thông hầm núi Vung thuộc Dự án cao tốc Cam Lâm – Vĩnh Hảo. Bên cạnh tôi (thứ 2 từ trái qua) là thầy Phan Văn Huệ - Hiệu trưởng Trường ĐH Xây dựng Miền Trung và các anh em Đèo Cả

Tôi biết rằng, tôi đã quyết định đúng, đây chính là cảm giác tôi muốn: được sống và hoà chung nhịp thở với những công trình đang cựa mình lớn lên mỗi ngày. Nhìn những ý tưởng và bản vẽ trở thành tuyến đường, cây cầu, con hầm xuyên núi… một cách hữu hình. Đó là niềm vui nhìn thấy được, chạm vào được. Không gì hạnh phúc hơn khi nhìn lại một công trình hoàn thiện và biết rằng:“Ở đó có dấu tay của mình”.

Làm việc ở công trình trọng điểm quốc gia, tôi hiểu rằng mỗi đoạn đường, mỗi mét hầm hay mỗi cây cầu làm ra không chỉ cho hôm nay, mà cho hàng chục năm, hàng trăm năm và cho hàng triệu người. Trách nhiệm và niềm tự hào đó là động lực rất lớn để tôi tiếp tục cố gắng.

Đèo Cả – với tôi – không chỉ là nơi làm việc mà là nơi rèn luyện con người. Tôi đã khác đi. Trưởng thành hơn, gan dạ hơn, hiểu rằng giá trị của một đời người không nằm ở chỗ mình đứng, mà ở chỗ mình sẽ đi tới đâu và dám đi bao xa.

Kỹ sư Nguyễn Đắc Thông

Ban Điều hành dự án cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn - Tập đoàn Đèo Cả

Lam Trà (ghi)